Pop-up Ad

Sifa za Kujiunga na Chuo cha Elimu ya Biashara (CBE) Tanzania 2025/2026

Posted on By admin No Comments on Sifa za Kujiunga na Chuo cha Elimu ya Biashara (CBE) Tanzania 2025/2026

Sifa za Kujiunga na Chuo cha Elimu ya Biashara (CBE) Tanzania 2025/2026

Chuo cha Elimu ya Biashara (College of Business Education – CBE) ni taasisi ya umma iliyoanzishwa mwaka 1965 chini ya Sheria ya Bunge ya Tanzania, ikiwa na lengo la kutoa elimu bora katika nyanja za Biashara, uhasibu, usimamizi, masoko, manunuzi, na teknolojia ya habari na mawasiliano (TEHAMA). Chuo hiki kina kampasi nne: Dar es Salaam, Dodoma, Mwanza, na Mbeya, na kinatambuliwa na Tume ya Vyuo Vikuu Tanzania (TCU) na Baraza la Taifa la Elimu ya Ufundi (NACTVET) (cbe.ac.tz). CBE kinatoa programu za ngazi za cheti, diploma, shahada ya kwanza, stashahada ya uzamili, na shahada ya uzamivu, zinazolenga kuandaa wataalamu wenye ujuzi wa kukidhi mahitaji ya soko la ajira. Makala hii inaelezea sifa za kujiunga na CBE kwa mwaka wa masomo 2025/2026, mchakato wa maombi, gharama, changamoto, vidokezo vya kufanikisha masomo, na viungo vya tovuti rasmi.

Sifa za Kujiunga na CBE

Sifa za kujiunga na Chuo cha Elimu ya Biashara (CBE) zinatofautiana kulingana na ngazi ya programu (cheti, diploma, shahada ya kwanza, au uzamili) na zinazingatia viwango vya TCU na NACTVET (tcu.go.tz). Hapa chini ni muhtasari wa sifa kwa kila ngazi ya masomo:

1. Programu za Cheti (Basic Technician Certificate – NTA Level 4)

  • Cheti cha Elimu ya Sekondari (CSEE):
    • Ufaulu wa angalau alama D nne katika masomo yoyote katika Mtihani wa Kidato cha Nne.
    • Kwa kozi za Uhasibu, mwombaji anapaswa kuwa na angalau daraja D katika Hisabati.
    • Kwa kozi ya Mizani na Vipimo (Legal and Industrial Metrology), mwombaji anapaswa kuwa na angalau daraja D katika Hisabati au Fizikia
  • Muda wa Kozi: Mwaka 1.
  • Mifano ya Kozi:
    • Business Administration
    • Accountancy
    • Marketing
    • Procurement and Supplies Management
    • Information and Communication Technology (ICT)
    • Legal and Industrial Metrology (cbe.ac.tz).

2. Programu za Diploma (Ordinary Diploma – NTA Level 5–6)

  • Njia ya Moja kwa Moja (Direct Entry):
    • Cheti cha Mtihani wa Kidato cha Sita (ACSEE) chenye angalau principal pass moja na subsidiary pass moja katika masomo yanayohusiana (k.m. Biashara, Uchumi, Uhasibu, Hisabati ya Juu, Fizikia, Kemia, Jiografia, au Kilimo).
  • Njia ya Kuendelea (Equivalent Entry):
    • Cheti cha NTA Level 4 kutoka chuo kinachotambuliwa na NACTVET.
    • Angalau pass nne katika CSEE, ikiwa ni pamoja na daraja D katika Hisabati kwa kozi za uhasibu au Fizikia kwa kozi za mizani na vipimo .
  • Muda wa Kozi: Miaka 2.
  • Mifano ya Kozi:
    • Diploma in Accountancy
    • Diploma in Business Administration
    • Diploma in Procurement and Supplies Management
    • Diploma in Information and Communication Technology (cbe.ac.tz).

3. Programu za Shahada ya Kwanza (Bachelor’s Degree)

  • Njia ya Moja kwa Moja (Direct Entry):
    • Cheti cha Mtihani wa Kidato cha Sita (ACSEE) chenye angalau principal passes mbili zenye jumla ya pointi 4.0 au zaidi (A=5, B=4, C=3, D=2, E=1 kwa waliomaliza kabla ya 2014; A=5, B+=4, B=3, C=2, D=1 kwa waliomaliza 2014 au baadae).
    • Masomo yanayofaa ni pamoja na Biashara, Uchumi, Uhasibu, Hisabati ya Juu, Fizikia, Kemia, Jiografia, Kilimo, au Lishe.
    • Angalau pass nne katika CSEE, ikiwa ni pamoja na daraja D katika Hisabati na Kiingereza .
  • Njia ya Kuendelea (Equivalent Entry):
    • Diploma ya Kawaida (NTA Level 6) yenye GPA ya angalau 3.0 au wastani wa daraja B kutoka taasisi inayotambuliwa na NACTVET.
    • Programu ya Msingi ya Chuo Kikuu Huria cha Tanzania (OUT) yenye GPA ya 3.0 au zaidi, pamoja na daraja C katika masomo matatu ya msingi yanayohusiana na Biashara au sayansi.
    • Angalau pass nne katika CSEE, ikiwa ni pamoja na daraja D katika Hisabati na Kiingereza.
  • Muda wa Kozi: Miaka 3, ikijumuisha mafunzo ya vitendo.
  • Mifano ya Kozi:
    • Bachelor of Accountancy
    • Bachelor of Business Administration
    • Bachelor of Procurement and Supplies Management
    • Bachelor of Business Studies with Education (cbe.ac.tz).

4. Programu za Stashahada ya Uzamili (Postgraduate Diploma)

  • Sifa:
    • Shahada ya kwanza katika fani yoyote kutoka chuo kinachotambuliwa na TCU au NACTVET.
    • Stashahada ya Juu (Advanced Diploma) kutoka taasisi inayotambuliwa.
  • Muda wa Kozi: Mwaka 1.
  • Mifano ya Kozi (zinazotolewa Mwanza pekee):
    • Postgraduate Diploma in Project Management (PGDPM)
    • Postgraduate Diploma in Business Administration (PGDBA)
    • Postgraduate Diploma in Financial Management (PGDFM)
    • Postgraduate Diploma in Human Resource Management (PGDHRM)
    • Postgraduate Diploma in Investment (PGDIn).

5. Programu za Shahada ya Uzamili (Master’s Degree)

  • Sifa:
    • Shahada ya kwanza yenye angalau Lower Second Class (GPA 2.7 au zaidi) kutoka chuo kinachotambuliwa na TCU au NACTVET.
    • Stashahada ya Uzamili (Postgraduate Diploma) kutoka taasisi inayotambuliwa.
    • Uzoefu wa kazi unaweza kuhitajika kwa baadhi ya programu, kama vile usimamizi .
  • Muda wa Kozi: Miaka 2.
  • Mifano ya Kozi (zinazotolewa Dar es Salaam na Dodoma):
    • Master’s in ICT Project Management
    • Master’s in ICT for Development
    • Master’s in Supply Chain Management
    • Master’s in International Business Management (cbe.ac.tz).

6. Vigezo vya Ziada

  • Ujuzi wa Lugha: Ustadi wa Kiswahili na Kiingereza unahitajika, kwani mafunzo yanafanywa kwa lugha hizi. Ufaulu wa daraja C katika Kiingereza katika CSEE unapendekezwa.
  • Afya: Mwombaji anapaswa kuwa na afya njema ya kimwili na kiakili, iliyothibitishwa na daktari wa serikali.
  • Uadilifu: Wataalamu wa Biashara wanapaswa kuwa na maadili ya juu, kama uwajibikaji na usahihi.
  • Vyeti vya Nje: Vyeti vilivyopatikana nje ya Tanzania vinapaswa kuthibitishwa na NECTA .

Malengo ya Kozi:

  • Kuandaa wataalamu wanaoweza kusimamia Biashara, fedha, na rasilimali kwa ufanisi.
  • Kuwapa wanafunzi ujuzi wa kutumia teknolojia ya kidijitali katika Biashara, kama programu za uhasibu na usimamizi.
  • Kuimarisha maadili ya kitaaluma yanayohitajika katika sekta ya Biashara (cbe.ac.tz).

Maelezo ya kina ya programu yanapaswa kuthibitishwa kupitia tovuti ya CBE (www.cbe.ac.tz) au TCU (www.tcu.go.tz).

Mchakato wa Maombi

Maombi ya kujiunga na CBE yanafanywa kupitia mfumo wa maombi wa mtandaoni wa chuo au moja kwa moja chuoni, kama ilivyoainishwa kwenye cbe.ac.tz. Hatua za kufuata ni:

  1. Chukua Fomu ya Maombi:
    • Fomu zinapatikana mtandaoni kupitia www.cbe.ac.tz chini ya kiungo cha “Online Application” au moja kwa moja katika kampasi za CBE (Dar es Salaam, Dodoma, Mwanza, Mbeya).
    • Gharama ya fomu ni TZS 10,000 kwa waombaji wa Tanzania .
  2. Jaza Fomu:
    • Taarifa Binafsi: Jina kamili, tarehe ya kuzaliwa, anwani, na maelezo ya mawasiliano.
    • Taarifa za Kitaaluma: Matokeo ya CSEE, ACSEE, au Diploma, pamoja na uthibitisho wa uzoefu wa kazi (kwa Equivalent Entry).
  3. Ambatisha Nyaraka (zote zimeskanwa kwa fomati ya PDF au JPEG):
    • Nakala za vyeti vya CSEE, ACSEE, au Diploma.
    • Barua ya uthibitisho wa uzoefu wa kazi (kwa Equivalent Entry).
    • Cheti cha kuzaliwa kilichothibitishwa na mwanasheria/wakili.
    • Picha mbili za pasipoti zilizopigwa ndani ya miezi 6 iliyopita.
    • Cheti cha afya kilichothibitishwa na daktari.
    • Nakala ya uthibitisho wa vyeti kutoka NECTA (kwa vyeti vya nje ya Tanzania).
  4. Lipa Ada ya Maombi:
    • Ada isiyorejeshwa inalipwa kupitia namba ya malipo (control number) inayotolewa na CBE.
    • Tumia huduma za benki au mitandao ya simu (k.m. M-Pesa, Tigo Pesa, Airtel Money).
    • Ambatisha risiti ya malipo.
  5. Tuma Maombi:
    • Tuma maombi kupitia tovuti ya CBE (www.cbe.ac.tz) au moja kwa moja chuoni.
    • Dirisha la maombi linafunguliwa Juni 1, 2025 hadi Agosti 31, 2025 kwa programu za shahada ya kwanza, na Machi 10, 2025 kwa programu za uzamili.

Tahadhari:

  • Vyeti vya asili au nakala zilizothibitishwa na mwanasheria/wakili lazima ziletwe wakati wa usajili.
  • Kuwasilisha vyeti vya bandia kutasababisha hatua za kisheria.
  • Majina ya waliochaguliwa yatatangazwa kuanzia Septemba 2025 kupitia tovuti ya CBE au mbao za matangazo chuoni .

Kuangalia Uchaguzi wa Wanafunzi

Baada ya mchakato wa uchaguzi, majina ya waliochaguliwa yatatangazwa kupitia:

  • Tovuti ya CBE (www.cbe.ac.tz) chini ya kiungo cha “Selected Applicants”.
  • Tovuti ya TCU (www.tcu.go.tz) kwa programu za shahada.
  • Mbao za matangazo katika kampasi za CBE.
    Ili kuangalia hali ya maombi:
  • Ingia kwenye mfumo wa “Online Application System” wa CBE kwa kutumia namba yako ya maombi na nywila.
  • Tafuta orodha kwa jina lako au namba ya maombi.
    Waliochaguliwa watapokea barua ya udahili yenye maelezo ya usajili, ada, na tarehe ya kuanza masomo (inayotarajiwa Oktoba 2025 kwa programu za shahada na Machi 2025 kwa programu za uzamili).

Gharama za Masomo

Ada za masomo za CBE zinatofautiana kulingana na ngazi ya programu na kampasi, kama ilivyoainishwa kwenye  cbe.ac.tz:

  • Cheti (NTA Level 4):
    • TZS 1,100,000 kwa mwaka kwa kozi za Business Administration, Accountancy, Marketing, na Procurement.
    • TZS 1,400,000 kwa kozi ya ICT.
    • TZS 1,014,400 kwa kozi ya Legal and Industrial Metrology.
  • Diploma (NTA Level 5–6):
    • TZS 1,200,000–1,500,000 kwa mwaka.
  • Shahada ya Kwanza:
    • TZS 1,800,000–2,200,000 kwa mwaka kwa wanafunzi wa Tanzania.
    • USD 2,000–3,000 kwa wanafunzi wa kimataifa.
  • Stashahada ya Uzamili:
    • TZS 2,500,000–3,000,000 kwa mwaka.
  • Shahada ya Uzamili:
    • TZS 3,500,000–4,500,000 kwa kozi nzima .
  • Gharama za Ziada:
    • Caution Money: TZS 50,000–100,000 (inayorejeshwa baada ya kumaliza masomo).
    • TCU/NACTVET Fees: TZS 20,000–50,000 kwa mwaka.
    • Chama cha Wanafunzi: TZS 20,000–50,000 kwa mwaka.
    • Malazi, chakula, vifaa vya mafunzo (k.m. vitabu, kompyuta), na usafiri. Kukodisha nyumba karibu na kampasi kama Dar es Salaam au Mwanza kunaweza kugharimu TZS 300,000–600,000 kwa mwezi. Gharama za chakula na usafiri zinaweza kuwa TZS 1,200,000–2,000,000 kwa mwaka.
  • Msaada wa Fedha: Wanafunzi wanaweza kuomba mkopo kupitia Bodi ya Mikopo ya Wanafunzi wa Elimu ya Juu (HESLB), lakini upatikanaji unategemea vigezo vya HESLB (tcu.go.tz).

Ada zinaweza kubadilika; thibitisha kupitia tovuti ya CBE (www.cbe.ac.tz) au kampasi husika.

Changamoto za Kawaida

  1. Ushindani Mkubwa: Programu za CBE, hasa za shahada ya kwanza na uzamili, zina ushindani mkubwa kutokana na nafasi chache .
  2. Gharama za Maisha: Gharama za malazi na maisha katika miji kama Dar es Salaam na Mwanza zinaweza kuwa changamoto kwa wanafunzi wengi.
  3. Ujuzi wa Kiingereza: Ustadi wa Kiingereza unahitajika, hasa kwa programu za uzamili, na hii inaweza kuwa changamoto kwa baadhi ya wanafunzi .
  4. Mahitaji ya Vifaa: Kozi za uhasibu na ICT zinahitaji vifaa kama kompyuta na calculators za kitaaluma, ambazo zinaweza kuongeza gharama.
  5. Mafunzo ya Vitendo: Wanafunzi wanahitaji uhusiano wa kitaaluma na kampuni kwa mafunzo ya vitendo, ambayo inaweza kuwa ngumu kupata .

Vidokezo vya Kufanikisha Masomo

  • Jitayarishe Kitaaluma: Soma masomo ya msingi (Hisabati, Biashara, Uchumi, Kiingereza) kabla ya kujiunga ili kuimarisha msingi wako.
  • Panga Bajeti: Bana gharama za masomo na maisha mapema. Omba mkopo wa HESLB mara dirisha linapofunguliwa (kawaida Julai–Septemba).
  • Tumia Fursa za Vitendo: Programu za CBE zinajumuisha mafunzo ya vitendo; tumia fursa hizi kuimarisha ujuzi wako wa kitaaluma.
  • Jizoeze Programu za Kidijitali: Jifunze kutumia programu kama QuickBooks, Tally, au SAP mapema ili kuwa na faida ya ushindani.
  • Jiunge na Vikundi vya Kitaaluma: Shiriki katika vikundi vya wanafunzi wa Biashara na semina zinazoandaliwa na CBE au NBAA (www.nbaa.go.tz).
  • Boresha Kiingereza: Jizoeze kupitia vitabu, majadiliano, au kozi za mtandao ili kuboresha mawasiliano ya kitaaluma .

Kozi Zinazotolewa na CBE

CBE kinatoa kozi mbalimbali zinazolenga kukuza ujuzi wa kitaaluma katika Biashara na teknolojia:

  • Ngazi ya Cheti na Diploma:
    • Uhasibu: Kusimamia rekodi za fedha na kuripoti.
    • Usimamizi wa Biashara: Uongozi na upangaji wa Biashara.
    • Manunuzi na Ugavi: Usimamizi wa minyororo ya ugavi.
    • TEHAMA: Matumizi ya teknolojia katika Biashara.
    • Mizani na Vipimo: Maandalizi ya viwango vya Biashara.
  • Ngazi ya Shahada na Uzamili:
    • Uhasibu wa Fedha na Ukaguzi.
    • Usimamizi wa Mradi wa ICT.
    • Usimamizi wa Biashara za Kimataifa.
    • Usimamizi wa Minyororo ya Ugavi.

Wahitimu wanaweza kufanya kazi kama wataalamu wa uhasibu, wasimamizi wa Biashara, washauri wa fedha, au kujiajiri. Wengi huendelea na masomo ya CPA (T) au ACCA kupitia NBAA (www.nbaa.go.tz) ili kuimarisha sifa zao (cbe.ac.tz).

Mawasiliano na CBE

Wasiliana na CBE kupitia:

Chuo cha Elimu ya Biashara (CBE) ni chaguo bora kwa wale wanaotaka kujenga taaluma katika nyanja za Biashara, uhasibu, manunuzi, masoko, na teknolojia. Kwa kufuata sifa za kuingia, kuwasilisha maombi kwa wakati kupitia mfumo wa mtandaoni wa CBE, na kujituma katika masomo, unaweza kufanikisha ndoto yako ya kuwa mtaalamu wa Biashara. CBE kinatoa mazingira bora ya mafunzo, ikiwa na mitaala inayolingana na mahitaji ya soko la ajira na wataalamu waliobobea. Tumia rasilimali za www.cbe.ac.tz, www.tcu.go.tz, na www.nbaa.go.tz kwa maelezo ya kina. Jitayarishe mapema na uanze safari yako ya kitaaluma na CBE!

ELIMU Tags:

Related Posts

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *