Madini ya Shaba Yanapatikana Mkoa Gani Tanzania?
1. Mkoa wa Mbeya – Chunya (Mbugani)
Mkoa wa Mbeya umekuwa katikati ya maendeleo mapya ya sekta ya madini ya shaba. Kituo cha kwanza nchini cha kuchakata shaba (copper processing plant) kilifunguliwa huko Chunya, ambako kampuni ya Mineral Access Systems Tanzania (MAST) inaendesha shughuli za kuchakata madini ya shaba ghafi (ore) hadi kuwa concentrate yenye usafi wa hadi 75% . Hii inaashiria thamani kubwa ya kiuchumi iliyoongezwa kwenye madini haya.
2. Mikoa ya Ziwa – Geita, Mara, Shinyanga, Mwanza
Ripoti za hivi karibuni zinaonyesha uwepo wa uwezekano mkubwa wa madini ya shaba katika mikoa ya Ziwa kama Geita, Mara, Shinyanga, na Mwanza . Hiyo inaashiria maeneo ya kaskazini magharibi yenye miundo thabiti ya kijiolojia na uwezo wa kupanua shughuli za uchimbaji.
3. Magharibi – Katavi, Rukwa, Kigoma
Katika maeneo ya magharibi, mikoa kama Katavi, Rukwa na Kigoma pia yanatajwa kuwa na uwezekano wa rasilimali za madini ya shaba . Kwa mfano, Rukwa ina madini mbalimbali ya msingi (base metals) yakiwemo kaolin, quartz, graphite, tin, limonite, shaba (copper), na cobalt .
4. Viwanja vya Mpanda na Mbozi (Mkoa wa Katavi / Kanda ya Ubendian Orogenic Belt)
Kifaa cha Mpanda Mineral Field kimekuwa na shughuli ya ulozi la shaba tangu miaka ya 1930 na bado kinaendelea, haswa katika eneo la Singililwa Mine . Mradi wa Mpanda na Mbozi wa jina “Cu‑Au Projects” unaendelea kusisimua kwa sababu utafiti umegundua “anomalies” za shaba yenye uwezekano mkubwa wa kuwepo kwa madini yenye thamani .
5. Mkoa wa Dodoma – Mpwapwa (Kinusi)
Zaidi ya hayo, eneo la Kinusi katika Wilaya ya Mpwapwa, Mkoa wa Dodoma limeorodheshwa kama eneo lenye uwezaji mkubwa wa madini ya shaba. Kampuni ya Marula Mining ina leseni za kisawa (licences) cha miaka 7 za uchimbaji huko
6. Mkoa wa Dodoma – Mpwapwa (Baridi Group)
Kampuni ya Baridi Group imefanya uchunguzi katika Mpwapwa na kupatikana viwango vya shaba vinavyofikia 46.3% Cu katika sampuli, huku wastani wa usafi unaolingana na viwango vya usindikaji ukiwa kati ya 2% hadi 4%
7. Mkoa wa Kilimanjaro – Changube (Mwanga District)
Mradi wa Changube unaelezwa una hesabu ya tani milioni 5 za madini ya shaba na kiwango cha usafi cha 3% Cu pamoja na dhahabu 3 g/t, unaofanyika katika Wilaya ya Mwanga, Mkoani Kilimanjaro
8. Mkoa wa Rukwa – Kalambo District (Kasanga na Kapapa)
Eneo hili linatajwa kuwa na uwepo wa madini ya shaba, hasa kwenye maeneo ya Kasanga na Kapapa ndani ya Wilaya ya Kalambo, Mkoa wa Rukwa Wikipedia.
Muhtasari wa Maeneo Yanayoweza Kuchimbwa Shaba
| Mkoa/Lokasi | Eneo/Maneno Muhimu |
|---|---|
| Mbeya (Chunya – Mbugani) | Kituo cha kuchakata shaba kabisa |
| Ziwa (Geita, Mara, Shinyanga, Mwanza) | Eneo lenye uwezo mkubwa wa rasilimali |
| Magharibi (Katavi, Rukwa, Kigoma) | Base metals, pamoja na shaba |
| Mpanda / Mbozi (Ubendian Orogenic) | Viwango vya juu vya madini |
| Dodoma (Mpwapwa – Kinusi) | Uchimbaji wa dhana mbichi |
| Dodoma (Mpwapwa – Baridi) | Sampuli za usafi wa hadi 46.3 % Cu |
| Kilimanjaro (Changube) | Hesabu za madini + dhahabu |
| Rukwa (Kalambo) | Mahusiano ya shaba katika maeneo maalum |
Mwisho wa makala
Tanzania ina uwezo mkubwa na eneo pana linalojulikana kwa uwepo wa madini ya shaba. Maeneo kama Chunya (Mbeya), Mpanda na Mbozi, maeneo ya Ziwa, Rukwa, Mpwapwa (Dodoma), Changube (Kilimanjaro), na maeneo ya Rukwa (Kasanga/Kapapa) wanaonyesha uwezekano wa kiuchumi mkubwa kwa sekta ya madini. Asilimia ya usafi (grade), urahisi wa utafutaji na uchimbaji, pamoja na uwekezaji katika teknolojia kama Kituo cha Chunya, ni vigezo muhimu vinavyochochea maendeleo.
