Taaluma ya Ualimu ni mojawapo ya taaluma zenye hadhi na mahitaji ya kudumu katika kila kona ya nchi. Kuwa mwalimu kunahitaji kujitolea, na kuanza safari hii kunahitaji kutimiza Sifa za Kujiunga na Chuo cha Ualimu zilizowekwa na Wizara ya Elimu, Sayansi na Teknolojia (MoEST).
Makala haya yanakupa mwongozo kamili na wa uhakika wa vigezo vya kujiunga na Kozi za Ualimu, kuanzia ngazi ya Cheti hadi Shahada, ili uweze kuandaa maombi yako kwa usahihi na uhakika.
1. Mamlaka ya Udhibiti na Masomo ya Msingi
Maombi na vigezo vyote vya kujiunga na vyuo vya ualimu nchini Tanzania vinaratibiwa na Mamlaka mbili kuu:
| Ngazi ya Kozi | Mamlaka ya Kusimamia Maombi | Masomo Muhimu Yanayohitajika |
| Cheti na Diploma | MoEST (Wizara ya Elimu) kupitia Baraza la Udhibiti (NACTE/NACTVET) | Kiswahili, Kiingereza, Hisabati (Na masomo mengine ya Arts/Science kulingana na daraja). |
| Shahada (Degree) | TCU (Tanzania Commission for Universities) | Combination ya masomo ya Kidato cha Sita (Mfano: HGL, HKL, PCM, n.k.) |
2. Vigezo Vya Kujiunga na Kozi za Ualimu Ngazi ya Cheti
Kozi za Cheti (Teaching Certificate) huandaa walimu wa Shule za Awali (Nursery) na Shule za Msingi.
| Kigezo | Mahitaji ya Ufaulu (O-Level) | Taarifa ya Ziada |
| Elimu ya Msingi | Kidato cha Nne (CSEE). | Ufaulu wa jumla ukiwa na angalau D nne (4). |
| Masomo Muhimu | Pass (D) au Credit (C) katika masomo ya Kiswahili na Kiingereza. | Hisabati huweza kuhitajika kwa ufaulu wa D au zaidi. |
| Ualimu wa Chekechea/Awali | Mara nyingi huangalia ufaulu mzuri wa masomo ya Arts na Lugha. |
3. Vigezo Vya Kujiunga na Kozi za Ualimu Ngazi ya Diploma
Kozi za Diploma (Stashahada) huandaa walimu wa Shule za Msingi (Primary Education) au Walimu wa Masomo Maalum (Diploma in Secondary Education – Ualimu wa Sekondari).
A. Walimu wa Shule ya Msingi (Diploma in Primary Education)
- Kutoka Kidato cha Nne: Ufaulu wa angalau Credit (C) katika masomo Matatu (3) yasiyo ya dini, ikiwa ni pamoja na Kiswahili na Kiingereza.
- Kutoka Cheti: Kuwa na Cheti cha Ualimu kilichotambulika na Pass au Credit katika Mtihani wa NACTVET.
B. Walimu wa Shule za Sekondari (Diploma in Secondary Education)
- Kutoka Kidato cha Sita (ACSEE): Ufaulu wa Subsidiary Pass au Principal Pass katika masomo mawili (2) ya kufundishia (Mfano: Historia na Jiografia – HG).
- Muhimu: Masomo haya mawili lazima yawe yanahusiana na mchanganyiko wa kufundishia (Teaching Combination).
4. Vigezo Vya Kujiunga na Kozi za Ualimu Ngazi ya Shahada (Degree)
Kozi hizi za Shahada (Mfano: Bachelor of Arts with Education – BAED) hufundisha walimu wa Shule za Sekondari (A-Level) na Vyuo.
| Kigezo | Mahitaji ya Ufaulu (A-Level) | Taarifa ya Ziada |
| Elimu | Kidato cha Sita (ACSEE). | Ufaulu wa jumla ukiwa na Principal Passes (Alama S) mbili au zaidi. |
| Mchanganyiko wa Masomo | Lazima masomo unayoomba yawe yanalingana na mchanganyiko uliosomwa Kidato cha Sita (Mfano: HKL, PCM, HGE, n.k.). | |
| Pointi za Kujiunga | Pointi za kutosha kulingana na Muongozo wa TCU kwa mwaka husika. |
5. Utaratibu wa Maombi na Ushauri wa Kiufundi
- Mfumo Mkuu: Maombi ya Cheti na Diploma hufanywa kupitia mfumo wa maombi unaosimamiwa na Wizara ya Elimu (MoEST) au vyuo vikuu husika (kwa Degree).
- Fuatilia Mwongozo: Daima rejesha Muongozo wa Kujiunga wa Wizara ya Elimu au wa TCU kwa mwaka husika ili kujua vigezo kamili na vya kisheria.
- Ada za Maombi: Lipa ada ndogo ya maombi inayotakiwa na Serikali kupitia Control Number
