Jinsi ya Kuangalia Deni la TRA Online Bure: Mwongozo Kamili wa Ukaguzi wa Madeni ya Kodi

Utangulizi: Uwazi na Urahisi Katika Masuala ya Kodi

Mamlaka ya Mapato Tanzania (TRA) imeboresha mifumo yake ya kielektroniki ili kurahisisha ulipaji kodi na uthibitisho wa hali ya deni la mlipakodi. Kwa kutumia mfumo huu, sasa unaweza kuangalia deni la TRA online bure kutoka popote ulipo, iwe ni kodi ya mapato, kodi ya magari, au tozo nyingine. Kujua hali ya deni lako kunaepusha adhabu na inawezesha ulipaji kwa wakati.

Makala haya yanakupa mwongozo wa hatua kwa hatua wa jinsi ya kutumia mifumo ya TRA kujua deni lako, kutengeneza namba ya malipo (Control Number), na kuhakikisha unadumisha rekodi safi ya kodi.

1.Njia ya Kwanza: Kuangalia Madeni ya TRA Kupitia Lango la Malipo (Payment Portal)

Njia rahisi na ya haraka zaidi ya kuangalia madeni mbalimbali ya TRA ni kupitia lango lao la malipo mtandaoni. Hii inafaa kwa madeni ya magari, faini, na baadhi ya tozo za papo hapo.

Hatua za Kuangalia Madeni

1. Fungua Tovuti ya TRA: Anza kwa kutembelea tovuti rasmi ya Mamlaka ya Mapato Tanzania (TRA).

2. Tafuta Huduma za Malipo: Kwenye ukurasa mkuu, tafuta kiungo au kitufe kinachosema “E-Payment” au “Malipo ya Kodi na Tozo.”

3. Chagua Aina ya Huduma: Chagua aina ya kodi au tozo unayotaka kuangalia deni lake. Mifano:

   • Kodi ya Gari (Motor Vehicle Tax)

   • Leseni za Biashara au Vibali

4. Ingiza Namba ya Utambulisho: Mfumo utakuhitaji kuingiza namba ya utambulisho inayohusika na deni:

   • Kwa Magari: Ingiza Namba ya Usajili wa Gari (Registration Number).

   • Kwa Biashara/Mtu Binafsi: Ingiza TIN Number yako.

5. Bofya “Angalia Deni” au “Check Bill”: Mfumo utaonyesha mara moja kiasi cha deni unalodaiwa, asili ya deni, na tarehe ya mwisho ya kulipa.

💡 MANENO MUHIMU KWA SEO: Mfumo huu ni njia bora ya “Kuangalia Deni la Kodi ya Gari TRA Online” na “Kujua Faini za TRA Bure.”

2.Njia ya Pili: Kuangalia Deni la Mapato Kupitia Mfumo wa E-Filing

Kwa madeni yanayohusu kodi ya mapato (Income Tax) na masuala ya TIN Number ya biashara, unahitaji kuingia kwenye mfumo wa kielektroniki wa kuripoti kodi (e-Filing).

Hatua za Kuingia na Kuangalia Deni la Mapato

1. Fungua Lango la E-Filing: Tembelea ukurasa wa e-Filing (Mfumo wa Kuripoti Kodi Mtandaoni) wa TRA.

2. Ingia kwenye Akaunti Yako: Tumia TIN Number yako kama jina la mtumiaji (username) na Neno la Siri (Password) yako kuingia.

3. Fikia Akaunti ya Kodi (Tax Ledger): Kwenye dashibodi (dashboard), tafuta sehemu inayoitwa “Tax Ledger,” “Tax Account,” au “Akaunti ya Kodi.”

4. Angalia Balansi: Sehemu hii huonyesha historia kamili ya malipo na madeni yako ya kodi kwa miaka mbalimbali. Balansi chanya (positive balance) huonyesha deni, huku balansi hasi (negative balance) ikionyesha kuwa umelipa zaidi.

5. Pakua Taarifa (Statement): Unaweza pia kupakua taarifa kamili ya akaunti yako ya kodi (Tax Statement) kwa kumbukumbu au ukaguzi.

3.Hatua ya Mwisho: Jinsi ya Kupata Control Number ya Kulipia Deni

Mara tu umethibitisha kiasi cha deni unalodaiwa, unahitaji kutengeneza Namba ya Malipo (Control Number) ili kukamilisha malipo.

Jinsi ya Kupata Control Number TRA Online

1. Chagua Deni: Kwenye mfumo wa E-Payment au E-Filing, chagua deni husika au tozo unayotaka kulipa.

2. Bofya “Generate Control Number”: Bofya kitufe cha “Tengeneza Namba ya Malipo” au “Generate Control Number.”

3. Pata Namba: Mfumo utatengeneza namba ya kipekee ya malipo ya tarakimu 12 au zaidi. Namba hii hutumwa pia kwa SMS kwenye namba ya simu iliyosajiliwa.

4. Kamilisha Malipo: Tumia Namba hii ya Malipo (Control Number) kulipa kupitia mitandao ya simu (M-Pesa, Tigo Pesa, n.k.) au benki yoyote nchini.

ANGALIZO: Namba ya Malipo haina gharama kutengeneza (inapatikana bure), lakini inaweza kuisha muda (expire) baada ya muda mfupi (kwa kawaida siku 7).