Sifa za Kujiunga na Chuo cha Mbeya College of Health and Allied Sciences (MCHAS)

Sifa za Kujiunga na Chuo cha Mbeya College of Health and Allied Sciences (MCHAS)

Chuo cha Mbeya College of Health and Allied Sciences (MCHAS) ni chuo kishiriki cha Chuo Kikuu cha Dar es Salaam (UDSM) kilichopo Mbeya, Tanzania, katika eneo la Iyunga. Kilianzishwa mwaka 2014 kama Shule ya Sayansi za Afya (School of Health Sciences – SoHS) na baadaye kikabadilishwa jina kuwa MCHAS ili kujumuisha mafunzo ya Afya na Sayansi Shirikishi. MCHAS inalenga kutoa mafunzo ya kitaalamu, utafiti, na ushauri wa umma katika nyanja za Afya, ikiwa ni pamoja na Tiba, Upasuaji wa Meno, na Uuguzi, huku ikisisitiza maadili ya uwajibikaji, uadilifu, na ubora wa kitaaluma.

Chuo hiki kinaendelea kuimarika kama kituo cha maarifa kinachochangia maendeleo ya sekta ya Afya nchini Tanzania na Afrika kwa ujumla. Kwa sasa, MCHAS inasajili wanafunzi kwa ajili ya programu za Shahada ya Kwanza (Doctor of Medicine – MD na Doctor of Dental Surgery – DDS) na inatarajia kuanza programu za ziada kama vile Bachelor of Science in Nursing, Bachelor of Pharmacy, na Bachelor of Science in Medical Laboratory Sciences katika siku za usoni. Makala hii itaelezea sifa za kuingia, mchakato wa maombi, changamoto, na vidokezo vya kufanikisha masomo katika MCHAS, pamoja na viungo vya tovuti rasmi.

Sifa za Kuingia kwa Programu za MCHAS

MCHAS inatoa programu za Shahada ya Kwanza na inatarajia kutoa programu za Uzamili na Diploma katika siku za usoni. Sifa za kuingia zinatofautiana kulingana na programu na zinazingatia viwango vya Tume ya Vyuo Vikuu Tanzania (TCU) na miongozo ya Chuo Kikuu cha Dar es Salaam. Hapa chini ni maelezo ya kina ya sifa za kuingia, kulingana na vyanzo vya umma hadi Mei 25, 2025.

1. Programu za Shahada ya Kwanza

MCHAS inatoa programu mbili za Shahada ya Kwanza:

Doctor of Medicine (MD): Inalenga kutoa madaktari waliobobea katika Tiba ya Kliniki na Afya ya Umma.
Doctor of Dental Surgery (DDS): Inalenga kutoa madaktari wa meno waliobobea katika Upasuaji wa Meno na Afya ya Meno.

Sifa za kuingia ni:

a) Direct Entry (Uingiaji wa Moja kwa Moja)

Cheti cha Mtihani wa Kidato cha Sita (ACSEE): Waombaji wanapaswa kuwa na principal passes tatu katika masomo ya Fizikia, Kemia, na Biolojia zenye jumla ya pointi 6.0 au zaidi (A=5, B=4, C=3, D=2, E=1). Kiwango cha chini cha ufaulu ni alama ya “D” katika kila somo. Kwa mfano:
- MD: Ufaulu wa daraja la kwanza au la pili katika Fizikia, Kemia, na Biolojia, na jumla ya alama zisizopungua 6.0.
- DDS: Vigezo sawa na MD, lakini wanaohitaji masomo ya Meno wanaweza kupewa kipaumbele ikiwa wana ufaulu wa juu zaidi.
Cheti cha Mtihani wa Kidato cha Nne (CSEE): Angalau pass nne (D au zaidi) katika masomo yasiyo ya dini, ikiwa ni pamoja na Kemia, Biolojia, na Fizikia/Injini za Sayansi. Pass katika Hisabati za Msingi na Kiingereza ni faida ya ziada.
Kwa waombaji waliomaliza Kidato cha Sita kabla ya 2014, vigezo ni principal passes tatu zenye jumla ya pointi 6.0. Kwa waliomaliza 2014-2015, principal passes tatu za C au zaidi zenye pointi 6.0 zinahitajika (A=5, B+=4, B=3, C=2, D=1, E=0.5). Kwa waliomaliza baada ya 2016, principal passes tatu zenye jumla ya pointi 6.0 zinahitajika.

b) Equivalent Entry

Diploma katika fani inayohusiana (k.m. Clinical Medicine, Dental Therapy, au Nursing) yenye GPA ya angalau 3.0 au wastani wa B kutoka chuo kinachotambuliwa na TCU au Baraza la Taifa la Elimu ya Ufundi (NACTVET).
CSEE: Angalau pass nne katika masomo yasiyo ya dini, ikiwa ni pamoja na Kemia, Biolojia, na Fizikia/Injini za Sayansi.
Uzoefu wa Kazi: Angalau miaka 2 ya uzoefu wa kazi katika sekta ya Afya inahitajika.
Waombaji waliomaliza Advanced Diploma in Clinical Medicine (k.m. AMO) au Advanced Diploma in Dental Therapy wanaweza kuomba, mradi wana GPA ya angalau 3.0 na uzoefu wa kazi.

c) International Applicants

Wanafunzi wa kimataifa wanahitaji kuthibitisha vyeti vyao kupitia TCU au Baraza la Mitihani la Tanzania (NECTA).
A-Levels: Angalau C katika masomo ya Fizikia, Kemia, na Biolojia, na jumla ya pointi 6.0.
International Baccalaureate (IB): Angalau 24 pointi, ikiwa ni pamoja na masomo ya Kemia na Biolojia katika ngazi ya juu (Higher Level).
IELTS (angalau 6.0) au TOEFL (angalau 80) inahitajika ikiwa lugha ya kwanza sio Kiingereza.

Muda wa programu za Shahada ya Kwanza ni miaka 5 kwa MD na DDS.

Maelezo ya kina yanapatikana kwenye: MCHAS Undergraduate Programmes.

2. Programu Zilizopangwa (Zinazotarajiwa)

MCHAS inatarajia kutoa programu za ziada katika siku za usoni, ikiwa ni pamoja na:

Bachelor of Science in Nursing (BSc Nursing).
Bachelor of Pharmacy (BPharm).
Bachelor of Science in Medical Laboratory Sciences.
Bachelor of Science in Biomedical Sciences.
Bachelor of Science in Physiotherapy.

Sifa za kuingia kwa programu hizi zitazingatia viwango sawa na vya MD na DDS, na zitatangazwa rasmi kupitia tovuti ya MCHAS na TCU. Fuatilia maelezo kwenye: MCHAS Programmes.

Mchakato wa Maombi

Maombi ya kujiunga na MCHAS hufanywa mtandaoni kupitia mfumo wa maombi wa Chuo Kikuu cha Dar es Salaam (UDSM Online Application System), unaosimamiwa na TCU. Hatua za kufuata ni:

Tembelea Tovuti Rasmi: Ingia kwenye https://www.udsm.ac.tz/web/index.php/colleges/mchas au moja kwa moja kwenye https://admission.udsm.ac.tz/.
Unda Akaunti: Jisajili kwa kutumia barua pepe na nenosiri salama. Thibitisha akaunti yako kupitia barua pepe iliyotumwa.
Ingia kwenye Mfumo: Tumia jina la mtumiaji na nenosiri kuingia.
Chagua Programu: Chagua programu unayotaka (k.m. MD au DDS) kutoka orodha ya programu zinazotolewa na MCHAS.
Jaza Taarifa:
- Taarifa Binafsi: Jina kamili, tarehe ya kuzaliwa, anwani, na maelezo ya mawasiliano.
- Taarifa za Kitaaluma: Matokeo ya CSEE na ACSEE (au diploma kwa equivalent entry).
Ambatisha Nyaraka (zote zimeskanwa kwa fomati ya PDF au JPEG):
- Nakala za vyeti vya CSEE na ACSEE (au vyeti vya kimataifa kama A-Levels, IB).
- Cheti cha kuzaliwa.
- Picha ya pasipoti iliyopigwa ndani ya miezi 6 iliyopita.
- Ripoti ya uchunguzi wa afya kutoka hospitali inayotambuliwa.
- Vyeti vya diploma na transcript (kwa equivalent entry).
- Barua za mapendekezo (kwa equivalent entry, ikiwa zinahitajika).
- Vyeti vya IELTS/TOEFL kwa wanafunzi wa kimataifa.
- Nakala ya uthibitisho wa vyeti kutoka TCU au NECTA (kwa vyeti vya nje ya Tanzania).
Lipa Ada ya Maombi: Ada isiyorejeshwa ni TZS 50,000 kwa wananchi wa Tanzania na USD 45 kwa wanafunzi wa kimataifa, inayolipwa kupitia mfumo wa GePG (Government e-Payment Gateway) au Mobile Money (k.m. M-Pesa: Piga 15000# na fuata maelekezo). Ambatisha risiti ya malipo.
Tuma Maombi: Angalia maombi yako kwa makini kabla ya kutuma.

Tahadhari: Kuwasilisha vyeti vya bandia au maelezo ya uongo kutasababisha hatua za kisheria.

Dirisha la maombi kwa mwaka wa masomo 2025/2026 litafunguliwa Juni 1, 2025, na kufungwa Julai 31, 2025, kulingana na taarifa za hivi karibuni. Fuatilia ratiba kwenye: MCHAS Admissions.

Kuangalia Uchaguzi wa Wanafunzi

Baada ya mchakato wa uchaguzi, MCHAS itatangaza majina ya waliochaguliwa kupitia tovuti rasmi ya UDSM/MCHAS au barua pepe. Ili kuangalia hali ya maombi:

Ingia kwenye akaunti yako kwenye https://admission.udsm.ac.tz/.
Tafuta sehemu ya “Application Status” au “Selected Applicants”.
Waliochaguliwa watapokea barua ya udahili yenye maelezo ya uthibitisho wa nafasi, ambayo inapaswa kufanyika ndani ya siku 7 baada ya kutangazwa kwa majina.

Orodha ya waliochaguliwa kwa mwaka wa masomo 2025/2026 inatarajiwa kutangazwa kuanzia Agosti 2025, kulingana na kalenda ya TCU. Angalia hapa: MCHAS Selected Applicants.

Gharama za Masomo

Ada za masomo kwa MCHAS zinatofautiana kulingana na programu na uraia wa mwombaji:

Wanafunzi wa Ndani (Tanzania):
- Shahada ya Kwanza (MD, DDS): TZS 1,800,000 hadi TZS 2,000,000 kwa mwaka.
Wanafunzi wa Kimataifa: Ada zinaweza kuwa mara mbili hadi tatu za wanafunzi wa ndani (k.m. USD 3,000-4,500 kwa mwaka).
Gharama za Ziada: Malazi, chakula, vitabu, bima ya afya, na ada za maabara. MCHAS inatoa hosteli za ndani kwa wanafunzi (TZS 300,000-500,000 kwa mwaka), lakini wengi wanaweza kutafuta malazi nje ya chuo (gharama za malazi huko Mbeya zinaweza kuanzia TZS 80,000 hadi TZS 200,000 kwa mwezi).
Msaada wa Fedha: Wanafunzi wanaweza kupata mkopo kupitia Bodi ya Mikopo ya Wanafunzi wa Elimu ya Juu (HESLB). MCHAS pia inatoa udhamini mdogo kwa wanafunzi bora.

Maelezo ya ada yanapatikana kwenye: MCHAS Fee Structure.

Changamoto za Kawaida

Viwango vya Kuingia: Sifa za kuingia kwa MD na DDS zinahitaji alama za juu katika ACSEE (angalau pointi 6.0 katika Fizikia, Kemia, na Biolojia), ambazo zinaweza kuwa changamoto kwa baadhi ya waombaji.
Ushindani: Programu za MCHAS zina ushindani wa hali ya juu kutokana na sifa ya chuo katika kutoa madaktari na wataalamu wa Afya waliobobea.
Gharama za Maisha: Ingawa Mbeya ni mji wa gharama za chini ikilinganishwa na Dar es Salaam, wanafunzi wa kipato cha chini wanaweza kukumbana na changamoto za malazi na chakula.
Mahitaji ya Lugha: Wanafunzi wa kimataifa wanaohitaji IELTS au TOEFL wanaweza kukumbana na changamoto ikiwa hawana ujuzi wa kutosha wa Kiingereza.
Muda wa Maombi: Muda mfupi wa maombi unaotangazwa na TCU (Juni hadi Julai) unaweza kuwachanganya waombaji wengi.

Vidokezo vya Kufanikisha Masomo katika MCHAS

Jitayarishe Kitaaluma: Soma kwa bidii masomo ya Fizikia, Kemia, na Biolojia kabla ya kujiunga, kwani programu za MCHAS zinahitaji msingi thabiti wa Sayansi. Tumia mafunzo ya vitendo yanayotolewa chuoni (k.m. maabara na kliniki).
Tumia Rasilimali za Chuo: MCHAS ina maktaba ya kisasa, maabara za Afya, na Wi-Fi ya kasi ya juu. Tumia rasilimali hizi kwa utafiti na mafunzo.
Jihusishe: Jiunge na klabu za wanafunzi au semina za kitaaluma ili kujenga mtandao wa kijamii na kitaaluma. MCHAS ina mazingira ya kirafiki kwa wanafunzi wa ndani na kimataifa.
Panga Bajeti: Panga mapema gharama za masomo na maisha, hasa ikiwa unakaa nje ya chuo. Tumia fursa za mkopo wa HESLB ikiwa unastahili.
Zingatia Kanuni za Chuo: MCHAS ina kanuni za maadili zinazolenga kujenga wataalamu wa Afya wenye nidhamu. Kufuata kanuni hizi kutakusaidia kujumuika vizuri.

Kozi Zilizotolewa na MCHAS

MCHAS inatoa kozi zifuatazo:

Shahada ya Kwanza:
- Doctor of Medicine (MD).
- Doctor of Dental Surgery (DDS).
Programu Zilizopangwa (Zinazotarajiwa):
- Bachelor of Science in Nursing (BSc Nursing).
- Bachelor of Pharmacy (BPharm).
- Bachelor of Science in Medical Laboratory Sciences.
- Bachelor of Science in Biomedical Sciences.
- Bachelor of Science in Physiotherapy.

Orodha kamili ya kozi inapatikana kwenye: MCHAS Courses.

Mawasiliano na MCHAS

Kwa maswali zaidi, wasiliana na MCHAS kupitia:

Barua pepe: mchas@udsm.ac.tz
Simu: +255 25 250 0956
Anwani: Mbeya College of Health and Allied Sciences, P.O. Box 608, Mbeya, Tanzania
Tovuti Rasmi: www.udsm.ac.tz/web/index.php/colleges/mchas
Mitandao ya Kijamii: MCHAS ina kurasa za Facebook, Twitter, na Instagram kwa sasisho za habari na matukio.

Chuo cha Mbeya College of Health and Allied Sciences (MCHAS) ni taasisi ya elimu ya juu inayotoa mafunzo ya kitaalamu katika nyanja za Afya na Sayansi Shirikishi, ikiungwa mkono na mazingira ya kitaaluma ya Chuo Kikuu cha Dar es Salaam. Kupitia vifaa vyake vya kisasa, maktaba, maabara, na hospitali ya mafunzo, MCHAS inawaandaa wanafunzi kwa soko la ajira la kitaifa na kimataifa kama madaktari, madaktari wa meno, na wataalamu wa Afya. Kwa kufuata sifa za kuingia, kuwasilisha maombi kwa wakati, na kujituma katika masomo, unaweza kufanikisha ndoto zako za elimu kupitia MCHAS. Tumia rasilimali zinazopatikana kwenye tovuti ya MCHAS na uwasiliane na ofisi ya udahili kwa msaada wa ziada.

MAKALA ZINGINE;