Sifa za Kujiunga na Chuo Kikuu cha Katoliki cha Mbeya (CUoM)

Sifa za Kujiunga na Chuo Kikuu cha Katoliki cha Mbeya (CUoM)

Chuo Kikuu cha Katoliki cha Mbeya (CUoM) ni chuo kikuu cha kibinafsi kilichopo Mbeya, Tanzania, kinachomilikiwa na Baraza la Maaskofu Katoliki Tanzania (Tanzania Episcopal Conference – TEC). Chuo hiki kilianzishwa mnamo Septemba 25, 2002 kama SAUT-Mbeya Centre chini ya Chuo Kikuu cha St. Augustine cha Tanzania (SAUT). Mnamo Julai 9, 2020, kilipandishwa hadhi na Tume ya Vyuo Vikuu Tanzania (TCU) kuwa Chuo cha Chuo Kikuu cha Katoliki cha Mbeya (CUCoM), na tangu Januari 1, 2024, kimekuwa chuo kikuu kamili kinachojulikana kama CUoM.

Chuo kiko Mwanjelwa Old Forest (Mafiati Junction) na kina matawi mengine katika maeneo ya Nzovwe, Ilemi, na New Forest karibu na Hospitali ya Mkoa wa Mbeya. Kwa kauli mbiu yake, “Building the City of God” (Kujenga Mji wa Mungu), CUoM inalenga kutoa elimu inayochanganya viwango vya kimataifa na maadili ya Kikristo. Chuo hiki kinatoa programu za cheti, diploma, shahada ya kwanza, na uzamili katika fani za Biashara, Sheria, Sanaa, na Sayansi za Jamii. Makala hii itaelezea sifa za kuingia, mchakato wa maombi, changamoto, na vidokezo vya kufanikisha masomo katika CUoM, pamoja na viungo vya tovuti rasmi.

Sifa za Kuingia kwa Programu za CUoM

CUoM inatoa programu za cheti, diploma, shahada ya kwanza, na uzamili katika nyanja mbalimbali kupitia fakulti zake tatu: Fakulti ya Sanaa na Sayansi za Jamii (FASS), Fakulti ya Utawala wa Biashara (FBA), na Fakulti ya Sheria (FoL). Sifa za kuingia zinatofautiana kulingana na ngazi ya masomo na kozi. Hapa chini ni maelezo ya kina kulingana na vyanzo vya hivi karibuni vilivyopatikana kwenye tovuti ya CUoM, TCU, na Baraza la Taifa la Elimu ya Ufundi (NACTE) hadi Mei 24, 2025.

1. Programu za Cheti

CUoM inatoa programu za cheti kama Certificate in Business Administration, Certificate in Law, na Certificate in Information and Communication Technology (ICT). Sifa za kuingia ni:

Cheti cha Kidato cha Nne (CSEE): Angalau pass nne (D) katika masomo yasiyo ya dini, ikiwa ni pamoja na:
- Hisabati na Kiingereza kwa Business Administration na ICT.
- Historia au Kiingereza kwa Law.
Muda wa Kozi: Miezi 6 hadi mwaka 1.

Maelezo ya kina yanapatikana kwenye: CUoM Certificate Programmes.

2. Programu za Diploma

Programu za diploma zinajumuisha Diploma in Business Administration, Diploma in Law, na Diploma in Information and Communication Technology. Sifa za kuingia ni:

Cheti cha Kidato cha Nne (CSEE): Angalau pass nne (D) katika masomo yasiyo ya dini, ikiwa ni pamoja na Hisabati na Kiingereza kwa Biashara na ICT, au Historia na Kiingereza kwa Sheria.
Cheti cha Kidato cha Sita (ACSEE): Angalau principal pass moja na subsidiary moja katika masomo yanayohusiana (k.m. Biashara au Uchomi kwa Diploma in Business Administration).
Equivalent Entry: Cheti cha NTA Level 4 katika fani inayohusiana kutoka taasisi inayotambuliwa na NACTE.
Muda wa Kozi: Miaka 2.

Maelezo ya kina yanapatikana kwenye: CUoM Diploma Programmes.

3. Programu za Shahada ya Kwanza

CUoM inatoa programu za shahada ya kwanza kama Bachelor of Business Administration, Bachelor of Laws (LLB), Bachelor of Arts in Sociology, Bachelor of Arts in Economics, na Bachelor of Arts with Education. Sifa za kuingia ni:

a) Direct Entry (Uingiaji wa Moja kwa Moja)

Cheti cha Kidato cha Sita (ACSEE): Angalau principal passes mbili zenye jumla ya pointi 4.0 au zaidi (A=5, B=4, C=3, D=2, E=1) katika masomo yanayohusiana. Kwa mfano:
- BBA: Principal passes katika Uhasibu, Uchomi, Biashara, au Hisabati.
- LLB: Principal passes katika Kiingereza, Historia, au masomo ya Sanaa.
- BA in Sociology: Principal passes katika Historia, Kiswahili, au Kiingereza.
- BA in Economics: Principal passes katika Uchomi na masomo kama Jiografia, Historia, Biashara, Uhasibu, Fizikia, Kemia, au Hisabati ya Juu. Mwombaji lazima awe na angalau subsidiary pass katika Hisabati ya Juu au D katika Hisabati ya Msingi kwenye CSEE.
- BA with Education: Principal passes katika Kiswahili, Kiingereza, Historia, Jiografia, Uchomi, au Hisabati, kulingana na mchepuo.
CSEE: Angalau pass nne katika masomo yasiyo ya dini, ikiwa ni pamoja na Kiingereza kwa kozi zote.

b) Equivalent Entry

Diploma katika fani inayohusiana (k.m. Business Administration, Law, Sociology, Economics, au Education) yenye GPA ya angalau 3.0 au daraja la pili kutoka taasisi inayotambuliwa na NACTE.
Uzoefu wa Kazi: Uzoefu wa kazi wa angalau miaka 2 unapendekezwa kwa baadhi ya programu.
CSEE: Angalau pass nne katika masomo yasiyo ya dini.

c) Mature Age Entry

Waombaji wenye umri wa miaka 25 au zaidi wanaweza kuomba ikiwa wana diploma yenye GPA ya 3.0 au zaidi na uzoefu wa kazi wa miaka 3 au zaidi.
Mtihani wa Kuingia: Wanaweza kuhitajika kufanya mtihani wa kuingia unaotolewa na CUoM.

Muda wa programu za shahada ya kwanza ni miaka 3 hadi 4, kulingana na kozi (k.m. LLB ni miaka 4, wakati BBA ni miaka 3).

Maelezo ya kina yanapatikana kwenye: CUoM Undergraduate Programmes.

4. Programu za Uzamili

CUoM inatoa programu za uzamili kama Postgraduate Diploma in Business Administration na Postgraduate Diploma in Education. Mipango ya kutoa Master of Business Administration (MBA) na Master of Education iko katika hatua za mwisho, lakini hadi Mei 2025, programu hizi bado hazijaidhinishwa rasmi. Sifa za kuingia ni:

Shahada ya Kwanza:
- GPA ya angalau 2.7 au daraja la pili la juu katika fani zinayohusiana (k.m. Business au Education) kutoka chuo kinachotambuliwa.
Uzoefu wa Kazi: Angalau miaka 2 ya uzoefu wa kazi katika fani inayohusiana.
Barua za Mapendekezo: Barua mbili za mapendekezo kutoka kwa washauri wa kitaaluma au wakuu wa kazi.
Kiingereza: Ujuzi wa Kiingereza unathibitishwa kupitia mitihani ya ndani ya CUoM au vyeti kama IELTS (angalau 6.0) kwa wanafunzi wa kimataifa.

Muda wa programu za uzamili ni mwaka 1.

Maelezo ya kina yanapatikana kwenye: CUoM Postgraduate Programmes.

Mchakato wa Maombi

Maombi ya kujiunga na CUoM hufanywa mtandaoni kupitia CUoM Online Application System (OAS). Hatua za kufuata ni:

Tembelea Tovuti Rasmi: Ingia kwenye https://www.cuom.ac.tz/ na ubonyeze “Apply Now” au moja kwa moja kwenye https://oas.cuom.ac.tz/.
Unda Akaunti: Jisajili kwa kutumia barua pepe na nenosiri salama. Kwa waombaji waliopo, ingia kupitia “Returning Applicant Login”.
Jaza Fomu ya Maombi: Ingiza maelezo ya kibinafsi, matokeo ya mitihani (CSEE, ACSEE, diploma, au shahada), na uchague programu unayotaka. Utahitaji nambari za index za Kidato cha Nne na cha Sita kwa uthibitisho.
Ambatisha Nyaraka:
- Nakala za vyeti vya Kidato cha Nne na cha Sita (au diploma/shahada).
- Cheti cha kuzaliwa.
- Picha ya pasipoti iliyopigwa ndani ya miezi 6 iliyopita.
- Barua za mapendekezo (kwa uzamili).
- Kwa waombaji wa vyeti vya nje (ACSEE Equivalent), ambatisha vyeti vya elimu vilivyothibitishwa na TCU au NACTE.
Lipa Ada ya Maombi: Ada isiyorejeshwa ni TZS 50,000 kwa wananchi wa Tanzania na USD 30 kwa wanafunzi wa kimataifa, inayolipwa kupitia akaunti ya benki ya CUoM (maelezo yanapatikana kwenye tovuti).
Tuma Maombi: Angalia maombi yako kwa makini kabla ya kutuma. Unaweza kuhifadhi na kurudi baadaye ikiwa bado haujakamilisha.
Usaili: Baadhi ya programu, kama uzamili, zinahitaji usaili wa ana kwa ana au mtandaoni.

Tahadhari: Kuwasilisha vyeti vya bandia au maelezo ya uongo ni kosa la jinai na kutasababisha hatua za kisheria.

Tarehe za mwisho za maombi kwa mwaka wa masomo 2025/2026 kwa kawaida huwa Juni hadi Agosti 2025. Fuatilia ratiba kwenye: CUoM Admissions.

Kuangalia Uchaguzi wa Wanafunzi

Baada ya mchakato wa uchaguzi, CUoM itatangaza majina ya waliochaguliwa kupitia tovuti rasmi au barua pepe. Ili kuangalia hali ya maombi:

Ingia kwenye akaunti yako kwenye https://oas.cuom.ac.tz/.
Tafuta sehemu ya “Application Status” au “Selected Applicants”.
Waliochaguliwa watapokea barua ya udahili yenye maelezo ya uthibitisho wa nafasi, ambayo inapaswa kufanyika ndani ya wiki mbili.
Kwa wale waliopata udahili katika vyuo vingi (multiple selection), uthibitisho unahitaji msimbo wa SMS kutoka TCU.

Orodha ya waliochaguliwa kwa mwaka wa masomo 2025/2026 inatarajiwa kutangazwa kuanzia Agosti 2025. Angalia hapa: CUoM Selected Applicants.

Gharama za Masomo

Ada za masomo kwa CUoM zinatofautiana kulingana na programu na uraia wa mwombaji:

Wanafunzi wa Ndani:
- Cheti: TZS 800,000 hadi TZS 1,200,000 kwa mwaka.
- Diploma: TZS 1,200,000 hadi TZS 1,800,000 kwa mwaka.
- Shahada ya Kwanza: TZS 1,800,000 hadi TZS 2,500,000 kwa mwaka.
- Uzamili: TZS 2,500,000 hadi TZS 3,500,000 kwa mwaka.
Wanafunzi wa Kimataifa: Ada zinaweza kuwa kati ya USD 1,200 hadi USD 2,500 kwa mwaka.
Gharama za Ziada: Malazi, chakula, vitabu, bima ya afya (TZS 50,400 kwa NHIF), na ada za TCU. CUoM inatoa hosteli, lakini nafasi ni chache, hivyo wengi hutafuta malazi nje ya chuo (gharama za malazi za nje zinaweza kuanzia TZS 50,000 hadi TZS 100,000 kwa mwezi).
Msaada wa Fedha: Wanafunzi wa ndani wanaweza kuomba mkopo kupitia HESLB: https://www.heslb.go.tz/.

Maelezo ya ada yanapatikana kwenye: CUoM Fee Structure.

Changamoto za Kawaida

Viwango vya Kuingia: Sifa za kuingia kwa shahada ya kwanza, hasa kwa Sheria na Biashara, zinahitaji alama za juu (angalau pointi 4.0), ambazo zinaweza kuwa changamoto kwa baadhi ya waombaji.
Gharama za Masomo: Ada za CUoM ni za wastani ikilinganishwa na vyuo vingine vya kibinafsi, lakini bado zinaweza kuwa kikwazo kwa wanafunzi wa kipato cha chini.
Malazi: Upatikanaji wa hosteli za chuo ni mdogo, lakini Mbeya ina mazingira rahisi ya kupata malazi ya nje kwa gharama nafuu (k.m. vyumba vya TZS 50,000 kwa mwezi).
Ushindani: Programu za Sheria na Biashara zina ushindani wa hali ya juu kutokana na sifa ya chuo katika kutoa wataalamu waliobobea.
Mahitaji ya Maadili: Kama chuo cha Kikristo, CUoM ina kanuni za maadili (k.m. kanuni za mavazi na kuhudhuria ibada) ambazo zinaweza kuwa changamoto kwa baadhi ya wanafunzi. Hata hivyo, chuo hiki kinaruhusu uhuru wa kuabudu kwa dini zote.

Vidokezo vya Kufanikisha Masomo katika CUoM

Jitayarishe Kitaaluma: Soma kwa bidii masomo yanayohusiana na kozi unayotaka (k.m. Uchomi na Biashara kwa BBA, au Historia kwa LLB). CUoM inasisitiza mbinu za vitendo, hasa katika Biashara na ICT.
Tumia Rasilimali za Chuo: CUoM ina maktaba ya kisasa, maabara za kompyuta, huduma za ushauri, na vifaa vya michezo kama mpira wa kikapu na kandanda. Tumia rasilimali hizi kwa mafunzo ya vitendo na utafiti.
Jihusishe: Jiunge na klabu za wanafunzi, semina, au shughuli za kidini kama ibada za Kikristo ili kujenga mtandao wa kijamii na kitaaluma. CUoM Students’ Organization (CUoMSO) inatoa fursa za uongozi kwa wanafunzi.
Panga Bajeti: Panga mapema gharama za masomo na maisha ili kuepuka changamoto za kifedha. CUoM inasisitiza malipo ya ada kabla ya usajili.
Zingatia Maadili ya Chuo: Kufuata kanuni za chuo, kama kuhudhuria ibada, kutakusaidia kujumuika vizuri. CUoM ina mazingira ya kirafiki yanayokubali wanafunzi wa dini zote bila kujali dini, kabila, jinsia, au ulemavu.

Kozi Zilizotolewa na CUoM

CUoM inatoa kozi mbalimbali, ikiwa ni pamoja na:

Cheti:
- Certificate in Business Administration.
- Certificate in Law.
- Certificate in Information and Communication Technology (ICT).
Diploma:
- Diploma in Business Administration.
- Diploma in Law.
- Diploma in Information and Communication Technology.
Shahada ya Kwanza:
- Bachelor of Business Administration.
- Bachelor of Laws (LLB).
- Bachelor of Arts in Sociology.
- Bachelor of Arts in Economics.
- Bachelor of Arts with Education (mchepuo wa Kiswahili, English, History, Geography, Economics).
Uzamili:
- Postgraduate Diploma in Business Administration.
- Postgraduate Diploma in Education.

Orodha kamili ya kozi inapatikana kwenye: CUoM Courses.

Mawasiliano na CUoM

Kwa maswali zaidi, wasiliana na CUoM kupitia:

Barua pepe: info@cuom.ac.tz
Simu: +255 252 504 240
Anwani: Catholic University of Mbeya, P.O. Box 2622, Mafiati Cross Roads, B345, Mbeya, Tanzania
Tovuti Rasmi: www.cuom.ac.tz

Chuo Kikuu cha Katoliki cha Mbeya (CUoM) ni taasisi _Systemu ya elimu ya juu inayochanganya maadili ya Kikristo na viwango vya kimataifa vya elimu, ikiwapa wanafunzi fursa za kujifunza katika nyanja za Biashara, Sheria, Sanaa, na Sayansi za Jamii. Kupitia mazingira yake ya kirafiki na rasilimali za kisasa huko Mbeya, CUoM inatoa elimu inayowaandaa wanafunzi kwa soko la ajira la kitaifa na kimataifa. Kwa kufuata sifa za kuingia, kuwasilisha maombi kwa wakati, na kujituma katika masomo, unaweza kufanikisha ndoto zako za elimu kupitia CUoM. Tumia rasilimali zinazopatikana kwenye tovuti ya CUoM na uwasiliane na ofisi ya udahili kwa msaada wa ziada.

MAKALA ZINGINE;