Sifa za Kujiunga na Chuo Kikuu cha Sayansi na Teknolojia cha Mbeya (MUST)

Sifa za Kujiunga na Chuo Kikuu cha Sayansi na Teknolojia cha Mbeya (MUST)

Chuo Kikuu cha Sayansi na Teknolojia cha Mbeya (Mbeya University of Science and Technology – MUST) ni chuo kikuu cha umma kilichopo Mbeya, Tanzania, kilichoanzishwa rasmi mwaka 2012 chini ya Sheria ya Vyuo Vikuu Namba 7 ya 2005 na Charta ya Chuo Kikuu cha Mbeya, 2013. MUST ilianza kama Chuo cha Ufundi cha Mbeya (Mbeya Technical College – MTC) mwaka 1986, kisha ikabadilishwa kuwa Taasisi ya Sayansi na Teknolojia ya Mbeya (Mbeya Institute of Science and Technology – MIST) mwaka 2005, na hatimaye ikapata hadhi ya chuo kikuu.

Chuo hiki kiko katika eneo la Mbalizi, Mbeya, na kinajulikana kwa ubora wake katika mafunzo ya sayansi, uhandisi, teknolojia ya habari, usanifu, na usimamizi wa biashara. MUST ina kampasi mbili: kampasi ya msingi huko Mbeya na kampasi ya Rukwa. Taasisi hii inalenga kutoa wataalamu waliobobea wanaoweza kuchangia maendeleo ya Tanzania kupitia elimu inayochanganya nadharia na vitendo. Makala hii itaelezea sifa za kuingia, mchakato wa maombi, changamoto, na vidokezo vya kufanikisha masomo katika MUST.

Sifa za Kuingia kwa Programu za MUST

MUST inatoa programu za masomo katika ngazi za cheti, diploma, shahada ya kwanza, uzamili, na uzamivu. Sifa za kuingia zinatofautiana kulingana na ngazi ya masomo na kozi unayochagua. Hapa chini ni maelezo ya kina:

1. Programu za Cheti

MUST inatoa cheti katika fani kama Teknolojia ya Habari, Usimamizi wa Biashara, na Uhandisi. Sifa za kuingia ni:

Cheti cha Kidato cha Nne (CSEE): Angalau pass nne katika masomo yasiyo ya dini, ikiwa ni pamoja na masomo yanayohusiana na kozi (k.m. Hisabati au Sayansi kwa kozi za teknolojia).
Kwa Certificate in Information Technology, pass katika Hisabati au Fizikia inahitajika.
Wanafunzi wanaotoka VETA na wamiliki wa Cheti cha NVA Level 2 katika fani zinazohusiana wanaweza kuomba, pamoja na pass nne katika CSEE.

2. Programu za Diploma

Programu za diploma zinajumuisha fani kama Uhandisi wa Umeme, Uhandisi wa Mitambo, Usanifu, na Teknolojia ya Habari. Sifa za kuingia ni:

Uingiaji wa Moja kwa Moja:
- Angalau pass moja za msingi (principal pass) katika Kidato cha Sita (ACSEE) yenye pointi 1.5 au zaidi katika masomo yanayohusiana na kozi, kama Hisabati, Fizikia, au Kemia.
- Angalau pass nne katika CSEE, ikiwa ni pamoja na masomo yanayofaa (k.m. Hisabati na Fizikia kwa diploma za uhandisi).
Uingiaji wa Cheti:
- Cheti cha Msingi (Basic Technician Certificate, NTA Level 4) katika fani zinazohusiana na kozi, chenye angalau GPA ya 2.0.
- Angalau pass tatu katika CSEE katika masomo yanayohusiana.

3. Programu za Shahada ya Kwanza

MUST inatoa programu za shahada ya kwanza kama Bachelor of Electrical and Electronic Engineering, Bachelor of Civil Engineering, Bachelor of Computer Science, Bachelor of Business Administration, na Bachelor of Technology in Architecture. Sifa za kuingia ni:

a) Direct Entry (Uingiaji wa Moja kwa Moja)

Alama za Msingi Mbili (Two Principal Passes): Unahitaji angalau pointi 4.0 katika masomo mawili yanayohusiana na kozi katika Kidato cha Sita (ACSEE), ambapo alama zinapimwa kwa A=5, B=4, C=3, D=2, E=1. Kwa mfano:
- Bachelor of Electrical and Electronic Engineering: Alama za msingi katika Hisabati ya Juu na Fizikia, na angalau pass ya tanzu (subsidiary pass) katika Kemia.
- Bachelor of Computer Science: Alama za msingi katika Hisabati ya Juu na Fizikia au Kompyuta.
- Bachelor of Business Administration: Alama za msingi katika Uchumi, Biashara, Hisabati, au Jiografia, na pass katika Hisabati ya Msingi katika CSEE.
- Bachelor of Technology in Architecture: Alama za msingi katika Hisabati, Fizikia, au Sanaa Nzuri, na angalau daraja la C katika Hisabati ya Msingi katika CSEE.
Angalau pass nne katika CSEE katika masomo yasiyo ya dini, ikiwa ni pamoja na masomo yanayohusiana na kozi (k.m. Hisabati, Fizikia, na Kemia kwa kozi za uhandisi).

b) Equivalent Entry

Diploma yenye GPA ya angalau 3.0 (Upper Second Class) au Full Technician Certificate (FTC) katika fani zinazohusiana (k.m. Uhandisi, Teknolojia ya Habari, au Usanifu) kutoka taasisi inayotambuliwa na Tume ya Vyuo Vikuu Tanzania (TCU) au Seneti ya MUST.
Angalau pass nne katika CSEE katika masomo yanayohusiana.
Uzoefu wa kazi wa miaka miwili au zaidi unahitajika kwa baadhi ya kozi, kama Bachelor of Civil Engineering.

c) Mature Age Entry

Wanafunzi waliomaliza Kidato cha Sita miaka mitano au zaidi iliyopita na wana umri wa miaka 25 au zaidi wanaweza kuomba kupitia Mtihani wa Kuingia kwa Umri wa Kuzeeka (MAEE). Masharti ni:

Kupata angalau alama 100 katika mtihani wa MAEE, na angalau alama 50 katika kila karatasi.
Kuwa na angalau pass nne katika CSEE katika masomo yanayohusiana.

Maelezo ya kina kuhusu sifa za shahada ya kwanza yanapatikana kwenye: MUST Undergraduate Programmes.

4. Programu za Uzamili na Uzamivu

MUST inatoa programu za uzamili (Master’s) na uzamivu (PhD) katika fani kama Uhandisi, Teknolojia ya Habari, na Usimamizi wa Biashara. Sifa za kuingia ni:

Uzamili:
- Shahada ya kwanza yenye angalau GPA ya 2.7 katika mfumo wa alama za 5.0 kutoka chuo kinachotambuliwa.
- Uzoefu wa kazi wa miaka miwili au zaidi unahitajika kwa programu kama Master of Business Administration (MBA).
- Barua ya maombi, wasifu wa kitaaluma (CV), na barua mbili za mapendekezo zinahitajika.
- Pendekezo la utafiti la kurasa 2-3 linahitajika kwa baadhi ya programu.
Uzamivu:
- Shahada ya uzamili yenye GPA ya 3.0 au zaidi katika fani inayohusiana na kozi.
- Pendekezo la utafiti la kurasa 3-5 linaloelezea tatizo la utafiti, malengo, na mbinu, linapaswa kuwasilishwa na kukubaliwa na idara husika.
- Barua mbili za mapendekezo kutoka kwa washauri wa kitaaluma au wataalamu.

Maelezo ya kina kuhusu uzamili na uzamivu yanapatikana kwenye: MUST Postgraduate Programmes.

Mchakato wa Maombi

Maombi ya kujiunga na MUST hufanywa mtandaoni kupitia MUST Online Application System. Hatua za kufuata ni:

Tembelea Tovuti Rasmi: Ingia kwenye https://www.must.ac.tz/apply.
Unda Akaunti: Jisajili kwa kutumia anwani ya barua pepe na nenosiri salama.
Jaza Fomu ya Maombi: Ingiza maelezo ya kibinafsi, matokeo ya mitihani (CSEE, ACSEE, diploma, au shahada), na uchague hadi kozi tatu kwa mpangilio wa upendeleo.
Ambatisha Nyaraka: Hizi ni pamoja na:
- Nakala za vyeti vya Kidato cha Nne na cha Sita.
- Cheti cha kuzaliwa.
- Nakala za vyeti vya diploma au shahada (kwa wale wanaoingia kupitia Equivalent Entry).
- Picha ya pasipoti ya hivi karibuni.
- Barua za mapendekezo na pendekezo la utafiti (kwa uzamili na uzamivu).
Lipa Ada ya Maombi: Ada ni TZS 10,000 kwa wananchi wa Tanzania na USD 50 kwa wanafunzi wa kimataifa, inayolipwa kupitia mifumo ya benki au simu (k.m. M-Pesa, Tigo Pesa).
Tuma Maombi: Angalia maombi yako kwa makini kabla ya kutuma ili kuepuka makosa.

Kuangalia Uchaguzi wa Wanafunzi

Baada ya mchakato wa uchaguzi, MUST itatangaza majina ya waliochaguliwa kupitia tovuti rasmi. Ili kuangalia:

Ingia kwenye akaunti yako kwenye https://www.must.ac.tz/apply.
Tafuta sehemu ya “Admission Status” au “Selected Applicants”.
Ikiwa umechaguliwa, utapokea SMS yenye msimbo maalum (confirmation code) unaotumika kuthibitisha udahili wako, hasa kwa wale waliopata udahili katika vyuo vingi (multiple selection). Tarehe ya mwisho ya uthibitisho kwa kawaida huwa ndani ya wiki mbili baada ya matangazo.
Angalia orodha ya waliochaguliwa hapa: MUST Selected Applicants.

MUST hutoa fursa za uchaguzi wa awamu ya pili kwa wale waliokosa nafasi za kwanza. Fuatilia taarifa kwenye tovuti rasmi.

Gharama za Masomo

Ada za masomo kwa MUST zinatofautiana kulingana na programu na uraia wa mwombaji:

Wanafunzi wa Ndani: Ada za shahada ya kwanza zinaweza kuwa kati ya TZS 1,300,000 hadi TZS 2,500,000 kwa mwaka, kulingana na kozi. Programu za uzamili zinaweza kuwa TZS 2,000,000 hadi TZS 4,000,000 kwa mwaka.
Wanafunzi wa Kimataifa: Ada zinaweza kuwa kati ya USD 2,000 hadi USD 4,000 kwa mwaka.
Gharama za Ziada: Zinjazo malazi, chakula, vitabu, na vifaa vya kujifunzia. MUST inatoa huduma za malazi katika kampasi yake, lakini nafasi ni chache, hivyo wanafunzi wengi hulazimika kutafuta malazi nje ya chuo.
Wanafunzi wa ndani wanaweza kuomba mkopo wa elimu kupitia Bodi ya Mikopo ya Wanafunzi wa Elimu ya Juu (HESLB): https://www.heslb.go.tz/.

Changamoto za Kawaida

Makosa katika Maombi: Kuingiza taarifa zisizo sahihi au kukosa nyaraka za msingi kunaweza kusababisha maombi kukataliwa.
Muda wa Maombi: Maombi hufungwa kwa wakati maalum (kawaida Julai hadi Septemba). Fuatilia ratiba kwenye tovuti ya MUST.
Us hindani wa Kozi: Kozi kama Bachelor of Electrical and Electronic Engineering na Bachelor of Civil Engineering zina ushindani wa hali ya juu kutokana na nafasi chache.
Gharama za Maisha: Maisha ya Mbeya yanaweza kuwa ghali kwa wanafunzi wanaotegemea bajeti ndogo, hasa kwa wale wanaokosa malazi ndani ya chuo.

Vidokezo vya Kufanikisha Masomo katika MUST

Weka Ratiba ya Masomo: MUST ina mazingira yanayohitaji kujituma kitaaluma. Tengeneza ratiba ya masomo na uifuate.
Tumia Rasilimali za Chuo: Maktaba ya MUST, maabara, na vifaa vya teknolojia vinapatikana kwa wanafunzi. Tumia fursa hizi.
Jihusishe: Jiunge na klabu za wanafunzi, michezo, au semina ili kujenga mtandao wa kijamii na kitaaluma.
Wasiliana na Walimu: Wataalamu wa MUST wako tayari kukusaidia. Waulize maswali na uomba mwongozo inapohitajika.
Jiandae kwa Maisha ya Mbeya: Ikiwa wewe si mkaazi wa Mbeya, jiandae kwa mazingira ya jiji lenye hali ya hewa ya baridi na gharama za maisha za wastani.

Kozi Zilizotolewa na MUST

MUST inatoa kozi mbalimbali, ikiwa ni pamoja na:

Cheti: Certificate in Information Technology, Certificate in Business Administration.
Diploma: Diploma in Electrical Engineering, Diploma in Mechanical Engineering, Diploma in Architecture, Diploma in Information Technology.
Shahada ya Kwanza: Bachelor of Electrical and Electronic Engineering, Bachelor of Civil Engineering, Bachelor of Computer Science, Bachelor of Business Administration, Bachelor of Technology in Architecture.
Uzamili na Uzamivu: Master of Business Administration, Master of Science in Information Technology, PhD in Engineering.

Orodha kamili ya kozi inapatikana kwenye: MUST Programmes.

Mawasiliano na MUST

Kwa maswali zaidi, wasiliana na MUST kupitia:

Barua pepe: admission@must.ac.tz
Simu: +255 767349139 / +255 762681689 / +255 739368432
Anwani: P.O. Box 131, Mbeya, Tanzania
Tovuti Rasmi: www.must.ac.tz

Chuo Kikuu cha Sayansi na Teknolojia cha Mbeya (MUST) ni taasisi ya kipekee inayolenga kutoa wataalamu waliobobea katika nyanja za sayansi, uhandisi, na teknolojia. Kupitia kampasi zake za Mbeya na Rukwa, MUST inawapa wanafunzi fursa za kujifunza katika mazingira yanayochanganya nadharia na vitendo. Kwa kufuata sifa za kuingia, kuwasilisha maombi kwa wakati, na kujituma katika masomo, unaweza kufanikisha ndoto zako za elimu kupitia MUST. Tumia rasilimali zinazopatikana kwenye tovuti ya MUST na uwasiliane na ofisi ya udahili kwa msaada wa ziada.

MAKALA ZINGINE;