Sifa za Kujiunga na Karagwe Institute of Allied Health Sciences (KIAHS)

Sifa za Kujiunga na Karagwe Institute of Allied Health Sciences (KIAHS)

Karagwe Institute of Allied Health Sciences (KIAHS) ni chuo cha binafsi cha mafunzo ya afya kilichopo Kishao, Wilaya ya Karagwe, Mkoa wa Kagera, Tanzania. Chuo hiki kimesajiliwa na Baraza la Taifa la Elimu ya Ufundi na Mafunzo ya Ufundi Stadi (NACTVET) kwa namba ya usajili REG/HAS/146 na kinazingatia viwango vya Wizara ya Afya ya Tanzania. KIAHS inatoa mafunzo ya kitaalamu katika nyanja za afya, ikiwa ni pamoja na Sayansi ya Maabara ya Tiba, Uuguzi na Ukunga, na Tiba ya Klinika, kwa ngazi za Cheti na Diploma.

Chuo kinajali kutoa elimu bora inayolenga kuwatayarisha wataalamu wa afya waliobobea wanaoweza kuhudumu katika hospitali, vituo vya afya, na jamii kwa ujumla. Kulingana na tovuti yake (kiahs.ac.tz), KIAHS inalenga kuwa taasisi inayotoa mazingira ya kujifunzia yanayochangia maendeleo ya wataalamu wa afya wanaoweza kukabiliana na changamoto za sekta ya afya nchini Tanzania na kimataifa. Makala hii itaelezea sifa za kuingia, mchakato wa maombi, kozi zinazotolewa, gharama, changamoto, vidokezo vya kufanikisha masomo, na viungo vya tovuti zinazohusiana.

Sifa za Kuingia kwa Programu za Afya

KIAHS inatoa programu za Cheti na Diploma katika Sayansi ya Maabara ya Tiba, Uuguzi na Ukunga, na Tiba ya Klinika, zilizoidhinishwa na NACTVET. Sifa za kuingia zinategemea kiwango cha programu, kama ilivyoainishwa kwenye kiahs.ac.tz, na nactvet.go.tz, . Hapa chini ni maelezo ya kina:

1. Cheti cha Msingi cha Ufundi (Basic Technician Certificate, NTA Level 4)

• Kozi Zinazotolewa: Sayansi ya Maabara ya Tiba, Uuguzi na Ukunga, Tiba ya Klinika.
• Muda wa Kozi: Mwaka 1
• Sifa za Kuingia:
  • Cheti cha Mtihani wa Kidato cha Nne (CSEE): Angalau pass nne (daraja D au zaidi) katika masomo yasiyo ya dini, ikiwa ni pamoja na:
    • Biolojia: Daraja D au zaidi.
    • Kemia: Daraja D au zaidi.
    • Fizikia au Sayansi za Uhandisi au Hisabati ya Msingi: Daraja D au zaidi.
    • Kiingereza unapendekezwa kwa daraja D au zaidi kwa nafasi bora za uchaguzi.
  • Afya: Mwombaji anapaswa kuwa na afya njema ya kimwili na kiakili, iliyothibitishwa na daktari aliyesajiliwa.
  • Umri: Umri wa miaka 18 hadi 35 unapendekezwa kwa wanaume na wanawake.
  • Ujuzi wa Lugha: Ustadi wa Kiswahili na Kiingereza unahitajika, kwani mafunzo yanafanywa kwa lugha hizi.

2. Cheti cha Ufundi (Technician Certificate, NTA Level 5)

• Kozi Zinazotolewa: Sayansi ya Maabara ya Tiba, Uuguzi na Ukunga, Tiba ya Klinika.
• Muda wa Kozi: Mwaka 1
• Sifa za Kuingia:
  • Cheti cha Msingi cha Ufundi (NTA Level 4): Katika kozi husika (k.m. Sayansi ya Maabara au Uuguzi) kutoka chuo kinachotambuliwa na NACTVET chenye GPA ya angalau 2.0.
  • Cheti cha Mtihani wa Kidato cha Nne (CSEE): Angalau pass nne (daraja D au zaidi), ikiwa ni pamoja na Biolojia, Kemia, na Fizikia au Sayansi za Uhandisi au Hisabati ya Msingi.
  • Afya: Afya njema iliyothibitishwa na daktari.
  • Ujuzi wa Lugha: Ustadi wa Kiswahili na Kiingereza.

3. Diploma ya Kawaida (Ordinary Diploma, NTA Level 6)

• Kozi Zinazotolewa: Sayansi ya Maabara ya Tiba, Uuguzi na Ukunga, Tiba ya Klinika.
• Muda wa Kozi: Miaka 3 (au mwaka 1 kwa waliomaliza NTA Level 5)
• Sifa za Kuingia:
  • Njia ya Moja kwa Moja (Direct Entry):
    • Cheti cha Mtihani wa Kidato cha Sita (ACSEE): Angalau principal pass moja (daraja E au zaidi) na subsidiary pass moja katika masomo kama Biolojia, Kemia, au Fizikia.
    • Cheti cha Mtihani wa Kidato cha Nne (CSEE): Angalau pass nne (daraja D au zaidi), ikiwa ni pamoja na Biolojia, Kemia, Fizikia, na Kiingereza unapendekezwa.
  • Njia ya Cheti (Equivalent Entry):
    • Cheti cha Ufundi (NTA Level 5): Katika kozi husika kutoka chuo kinachotambuliwa na NACTVET chenye GPA ya angalau 2.0.
    • Uzoefu wa kazi wa angalau miaka 2 kama mtaalamu wa afya aliyesajiliwa unapendekezwa.
  • Afya: Afya njema iliyothibitishwa na daktari.
  • Ujuzi wa Lugha: Ustadi wa Kiswahili na Kiingereza.

Malengo ya Kozi:

• Kuandaa wataalamu wa afya waliobobea katika uchunguzi wa maabara, utoaji wa huduma za uuguzi, na huduma za kliniki.
• Kuwapa wanafunzi ujuzi wa vitendo wa uchunguzi wa sampuli, utunzaji wa wagonjwa, na usimamizi wa rekodi za afya.
• Kuimarisha maadili ya kitaaluma yanayohitajika katika sekta ya afya, ikiwa ni pamoja na huruma, uadilifu, na uwajibikaji.

Maelezo ya kina ya programu yanapaswa kuthibitishwa kupitia tovuti ya chuo https://kiahs.ac.tz au NACTVET https://www.nactvet.go.tz.

Mchakato wa Maombi

Maombi ya kujiunga na KIAHS yanafanywa moja kwa moja kupitia chuo au kwa kutumia Mfumo wa Udahili wa Pamoja (Central Admission System – CAS) wa NACTVET, kulingana na maelekezo ya chuo. Hatua za kufuata ni:

1. Chukua Fomu ya Maombi:
   • Fomu zinapatikana kwenye tovuti ya chuo https://kiahs.ac.tz au ofisi za chuo huko Kishao, Karagwe.
   • Unaweza pia kutumia tovuti ya NACTVET https://tvetims.nacte.go.tz ikiwa chuo kimejumuishwa kwenye mfumo wa CAS.
   • Fomu za maombi zinagharimu TZS 55,000, kulingana na karagweblog.wordpress.com.
2. Jaza Fomu:
   • Taarifa Binafsi: Jina kamili, tarehe ya kuzaliwa, anwani, na maelezo ya mawasiliano.
   • Taarifa za Kitaaluma: Matokeo ya CSEE au ACSEE, Cheti cha Ufundi (kwa Diploma), na uthibitisho wa uzoefu wa kazi (ikiwa unahitajika).
3. Ambatisha Nyaraka (zote zimeskanwa kwa fomati ya PDF au JPEG ikiwa zinatumwa mtandaoni):
   • Nakala za vyeti vya CSEE au ACSEE.
   • Cheti cha Ufundi (kwa waombaji wa Diploma).
   • Barua ya uthibitisho wa uzoefu wa kazi (ikiwa inahitajika).
   • Cheti cha kuzaliwa.
   • Picha mbili za pasipoti zilizopigwa ndani ya miezi 6 iliyopita.
   • Cheti cha afya kilichothibitishwa na daktari.
   • Nakala ya uthibitisho wa vyeti kutoka NECTA (kwa vyeti vya nje ya Tanzania).
4. Lipa Ada ya Maombi:
   • Ada isiyorejeshwa ya TZS 55,000 inalipwa kupitia namba ya malipo (control number) inayotolewa na chuo.
   • Tumia huduma za benki au mitandao ya simu (k.m. M-Pesa, Tigo Pesa, Airtel Money) kulipa.
   • Ambatisha risiti ya malipo.
5. Tuma Maombi:
   • Wasilisha fomu na nyaraka chuoni kwa anwani: Karagwe Institute of Allied Health Sciences, P.O. Box 451, Karagwe, Kagera, Tanzania.
   • Unaweza kuwasilisha nyaraka moja kwa moja chuoni au kupitia mfumo wa maombi mtandaoni https://kiahs.osim.cloud.

Tahadhari:

• Vyeti vya asili au nakala zilizothibitishwa lazima ziletwe wakati wa usajili.
• Kuwasilisha vyeti vya bandia kutasababisha hatua za kisheria.
• Jina la mwanafunzi litatumika kama lilivyo kwenye vyeti.

Dirisha la maombi kwa mwaka wa masomo 2025/2026 linafunguliwa Mei 15, 2025, na kufungwa Agosti 31, 2025, kulingana na kalenda ya NACTVET. Majina ya waliochaguliwa yatatangazwa wiki moja baada ya kila awamu ya udahili. Fuatilia ratiba kwenye https://kiahs.ac.tz au https://www.nactvet.go.tz.

Kuangalia Uchaguzi wa Wanafunzi

Baada ya mchakato wa uchaguzi, KIAHS itatangaza majina ya waliochaguliwa kupitia:

• Tovuti ya chuo https://kiahs.ac.tz chini ya kiungo cha “Selected Applicants”.
• Tovuti ya NACTVET https://www.nactvet.go.tz chini ya kiungo cha “Admission Status”.
• Mbao za matangazo chuoni Kishao, Karagwe.
  Ili kuangalia hali ya maombi:
• Ingia kwenye mfumo wa CAS kwa kutumia namba yako ya maombi na nywila kwenye https://tvetims.nacte.go.tz.
• Tafuta orodha kwa jina lako au namba ya maombi.
  Waliochaguliwa watapokea barua ya udahili yenye maelezo ya usajili, ada, na tarehe ya kuanza masomo (inayotarajiwa Oktoba 2025).

Gharama za Masomo

Ada za masomo kwa KIAHS, kama chuo cha binafsi, zinatofautiana kulingana na programu:

• Cheti cha Msingi cha Ufundi (NTA Level 4): TZS 1,200,000–1,500,000 kwa mwaka.
• Cheti cha Ufundi (NTA Level 5): TZS 1,500,000–1,800,000 kwa mwaka.
• Diploma ya Kawaida (NTA Level 6): TZS 1,800,000–2,200,000 kwa mwaka.
• Gharama za Ziada: Malazi, chakula, vifaa vya mafunzo (k.m. jezi za kliniki, vitabu, vifaa vya maabara), na usafiri. Chuo kina hosteli zinazogharimu TZS 600,000–1,200,000 kwa mwaka. Kukodisha nyumba karibu na Karagwe kunaweza kugharimu TZS 150,000–400,000 kwa mwezi. Gharama za chakula na usafiri zinaweza kuwa TZS 800,000–1,500,000 kwa mwaka.
• Msaada wa Fedha: Wanafunzi wanaweza kuomba mkopo kupitia Bodi ya Mikopo ya Wanafunzi wa Elimu ya Juu (HESLB), lakini upatikanaji unategemea vigezo vya HESLB. Chuo kinatoa mipango ya malipo ya awamu kwa wale wanaohitaji.

Ada zinaweza kubadilika; thibitisha kupitia https://kiahs.ac.tz au ofisi ya chuo.

Changamoto za Kawaida

1. Umbalimbali wa Chuo: Chuo kiko Karagwe, ambako kinaweza kuwa mbali kwa wanafunzi kutoka maeneo mengine, na kusababisha gharama za ziada za usafiri.
2. Ushindani wa Mikopo: Mikopo ya HESLB ni ya ushindani kwa vyuo vya binafsi kama KIAHS.
3. Upatikanaji wa Hosteli: Nafasi za hosteli zinaweza kuwa chache, na wengi wanalazimika kukodisha nyumba.
4. Mahitaji ya Vitendo: Kozi za afya zinahitaji vifaa vya kibinafsi (k.m. jezi, stethoscope), ambavyo vinaweza kuongeza gharama.
5. Ujuzi wa Kiingereza: Baadhi ya wanafunzi wanakabili changamoto ya Kiingereza, ambacho ni lugha ya mafunzo kwa masomo ya afya.

Vidokezo vya Kufanikisha Masomo katika KIAHS

• Jitayarishe Kitaaluma: Soma Biolojia, Kemia, na Kiingereza kabla ya kujiunga ili kuimarisha msingi wako.
• Panga Bajeti: Bana gharama za masomo na maisha mapema. Omba mkopo wa HESLB mara dirisha linapofunguliwa.
• Tumia Mafunzo ya Vitendo: Chuo kinashirikiana na vituo vya afya vya karibu; tumia fursa hizi kuimarisha ujuzi wako.
• Jihusishe: Jiunge na vikundi vya wanafunzi wa afya na semina zinazoandaliwa na chuo.
• Jizoeze Kiingereza: Sekta ya afya inahitaji ustadi wa Kiingereza; jizoeze kupitia vitabu au kozi za mtandao.

Kozi Zinazotolewa

• Basic Technician Certificate (NTA Level 4):
  • Sayansi ya Maabara ya Tiba: Ujuzi wa msingi wa uchunguzi wa sampuli za kimatibabu.
  • Uuguzi na Ukunga: Ujuzi wa msingi wa utunzaji wa wagonjwa na wajawazito.
  • Tiba ya Klinika: Ujuzi wa msingi wa uchunguzi na utunzaji wa wagonjwa.
• Technician Certificate (NTA Level 5):
  • Sayansi ya Maabara ya Tiba: Ujuzi wa kati wa uchunguzi wa maabara.
  • Uuguzi na Ukunga: Ujuzi wa kati wa uuguzi na ukunga.
  • Tiba ya Klinika: Ujuzi wa kati wa utoaji wa huduma za kliniki.
• Ordinary Diploma (NTA Level 6):
  • Sayansi ya Maabara ya Tiba: Ujuzi wa hali ya juu wa uchunguzi wa maabara.
  • Uuguzi na Ukunga: Ujuzi wa hali ya juu wa utunzaji wa wagonjwa na wajawazito.
  • Tiba ya Klinika: Ujuzi wa hali ya juu wa usimamizi wa wagonjwa.

Masomo yanajumuisha nadharia na mafunzo ya vitendo katika vituo vya afya vya karibu na maabara za chuo. Wahitimu wanaweza kufanya kazi kama Wateknolojia wa Maabara, Wauguzi, au Maafisa Tabibu katika hospitali, zahanati, au kliniki, au kuendelea na masomo ya Stashahada ya Afya. Maelezo ya kozi yanapatikana kwenye https://kiahs.ac.tz.

Mawasiliano na KIAHS

Wasiliana na chuo:

• Anwani: Karagwe Institute of Allied Health Sciences, P.O. Box 451, Karagwe, Kagera, Tanzania.
• Simu: Haijatajwa moja kwa moja kwenye tovuti ya chuo; wasiliana kupitia barua pepe au tembelea chuo.
• Barua Pepea: info@kiahs.ac.tz (kulingana na vyanzo vya mtandao).
• Tovuti: https://kiahs.ac.tz, https://kiahs.osim.cloud (kwa maombi mtandaoni), au https://www.nactvet.go.tz.

Karagwe Institute of Allied Health Sciences (KIAHS) ni chuo bora cha mafunzo ya afya kilichopo Karagwe, kinachotoa Cheti na Diploma katika Sayansi ya Maabara ya Tiba, Uuguzi na Ukunga, na Tiba ya Klinika. Kwa kufuata sifa za kuingia, kuwasilisha maombi kupitia chuo au NACTVET, na kujituma katika masomo, unaweza kufanikisha ndoto zako za kuwa mtaalamu wa afya. Chuo hiki, chenye mazingira ya kujifunzia ya Kishao, kinatoa fursa za mafunzo ya vitendo na maadili ya kitaaluma. Tumia rasilimali za tovuti ya chuo na NACTVET, na wasiliana na ofisi ya udahili kwa msaada zaidi. KIAHS iko tayari kukusaidia kufikia malengo yako ya kielimu na kitaaluma katika sekta ya afya!